Siedzę w kąciku przy niewielkim domku, pokrytym strzechą. Obserwuję rytualny pogrzeb jednego z członków lokalnego klanu. Nie odczuwam szczerości w tym wykrzykiwanym wręcz płaczu. Czuję się jak w teatrze współczesnym, figury do bezbłędnego rozpoznania emocji. Obok mnie trzęsie się stara kobieta ze strachu. Szepcze do mnie tłumacz : " to matka, jest oskarżona o rzucenie czaru na syna. Może być niebawem spalona, bo uważają ją za czarownicę". Zamieram. Brakuje mi powietrza.

Obok mnie stoi kolega, też nie stąd. Zachciało mu się pomagać w klinice dla najbiedniejszych. Namówił mnie na misję z wolontariatem. Jako że nigdy nie był mi obojętny, a ja jemu raczej bardzo, więc się zgodziłam. W końcu po studiach zaczęliśmy pracować w tym samym szpitalu. On na chirurgii ogólnej, ja jako anestezjolog. Zawsze starałam się być w grafiku z nim. No ale nie o tym… Któregoś lata zaświtał mu pomysł, by wyrwać się z tej szarej mieściny, z murami domów pudrowanymi smogiem, i ruszyć najlepiej w ekstremalne warunki. Tyle razy nam opowiadał o swoich wcześniejszych podróżach, że razem z Hanką postanowiłyśmy spróbować swoich sił z dala od rodziny i wszystkiego co poznane na pamięć od dzieciństwa. A że dodatkowo miałybyśmy przy sobie faceta, w razie jakiegoś niebezpieczeństwa, dodało nam skrzydeł.

Około roku różnych szkoleń, kilka szczepionek, filmy dokumentalne jak tam przetrwać, rozmowy na czatach z tymi, którzy już tam są. Summa summarum, we wrześniu 2023 roku wylecieliśmy w trójkę z lotniska w Warszawie. Docelowy kierunek – Papua Nowej Gwinei. Tak, wiem, sama w to do dzisiaj nie mogę uwierzyć. Stachu zadowolony, Hanka podenerwowana, mnie nic nie ruszało, byle bliżej Stacha.

Perypetie w podróży pozwolę sobie przemilczeć, bo nieistotne. Kiedy po prawie dobie znaleźliśmy się w Porcie Moresby, wszystko wydawało się już całkiem proste. Odebrali nas Misjonarze. Znowu długa podróż, którą prawie w całości przespałam, zresztą i tak nic bym nie zapamiętała, bo nie mam orientacji przestrzennej.

**

Wiatr lekko poruszał gałęziami karłowatego drzewa. Listki wydawały suchy szept. Wyjątkowo gorąco było o tej porze. Wszyscy z utęsknieniem czekali na deszcz. Codziennie około trzydziestu stopni, czasami nawet i więcej. Ostrzegali nas, że może być ciężko, ale dopiero doświadczając czegoś na własnej skórze, wraca się po rozum do głowy. Jesteśmy w Dolinie Baliem w zachodniej części Papui-Nowej Gwinei. I o ile dziewicza przyroda zrobiła, i wciąż robi na mnie ogromne wrażenie, o tyle zwyczaje tubylców, potrafią zwalić z nóg. Mamy swojego przewodnika po okolicy, ktoś z tutejszej policji, mamy nawet odpowiednie pozwolenia na meldunki w poszczególnych miejscach, ponieważ tutaj pobyt poza miastem nie jest wskazany. Wszędzie mogą zdarzyć się spotkania z separatystami, a oni raczej nie żartują.

Dostaliśmy z Hanką niewielki pokój w budynku postawionym przez różne fundacje misyjne, mamy spore szczęście, bo również będziemy mogli się stołować na miejscu. Stachu otrzymał niewielki kąt w przybudówce przy szpitalu. Dzieli nas kilkadziesiąt metrów, więc jest optymalnie. Jestem tak oszołomiona wszystkim co mnie otacza, a zwłaszcza ludźmi, że nie mogę się skoncentrować...

**
Przed ubogą chatą siedzi starsza kobieta, nieco zasuszona i okrutnie zaniedbana. Pali sporego papierosa, a może to nawet cygaro? Nie znam się na tym. Zbliżam się do niej, chcę nawiązać rozmowę, kiedy to mój wzrok przykuwa jej prawa dłoń. Nie ma trzech palców, kątem oka patrzę na drugą, brakuje czterech. Przeszedł mnie dreszcz. Myślałam, że takie rzeczy, znaczy samookaleczenie jest już dawno zabronione! Stachu spojrzał na mnie tak, jakby mówił : „ Tutaj jest wszystko możliwe, pomyśl kobieto gdzie jesteś i dlaczego.”

- Ta kobieta pochodzi z pierwotnego plemienia Dani, to dla nich normalne, że po śmierci kogoś bliskiego z rodziny, kobiety obcinają sobie palca, żeby oddać hołd. To, Nino, jeszcze nic, wyobraź sobie, że dawniej matki odgryzały paluszka niemowlakom, by te stały się silniejsze. Uwierz mi, każde plemię ma swoje okrutne, ale i dobre zwyczaje. Wczoraj nasłuchałem się od doktora Kruka sporo ciekawostek, aż rozbolała mnie głowa. – Stachu starał się mnie uspokoić.

- Mężczyźni też pielęgnują tradycję? - zapytałam odruchowo.

- Nie. Kiedyś czytałem o jednym, że obciął sobie palca na cześć żony, ale to raczej legenda...

- Musiałeś mnie wyciągnąć aż na koniec świata? Czytałam, że pierwsze wyprawy w te rejony były dopiero na początku dwudziestego wieku.

- Dlatego też, mamy szansę pobyć wśród niezniszczonej jeszcze natury. Swoją drogą zauważyłaś jak tutaj jest czysto? Oni naprawdę sumiennie dbają o te polne drogi, domostwa, ogródki… - Stachu zachwycony rozglądał się wokół.

- Owszem, ale przyznam że czuję się tutaj dziwnie niepewnie.

- Z czasem się przyzwyczaisz. – Pocieszył mnie.

- Wiesz, nieco mnie męczy ten tropikalny klimat, ale ponoć dobrze, że nie trafiliśmy na szczyt sezonu, tylko na najlepsze miesiące w roku. Przyznam, że tak ciepłego początku września jeszcze nie przeżyłam.

-Najważniejsze jest nastawienie, staraj się wyłapywać same pozytywy. Muszę Ci powiedzieć, że mamy okazję pić wspaniałą, organiczną kawę. Rozejrzyj się po okolicach, tu nie ma wielkich plantacji, a jest jedynie hodowana na niewielkich poletkach, które liczą sobie zaledwie po kilka krzaczków. Zauważyłaś, jak słaba jest goryczka tej kawy? – Stachu podekscytowany zachwalał Papuę.

Faktycznie, zwróciłam uwagę kiedy przemierzaliśmy okolice starym Jeepem, że niewiele tu kawowców, do tego dosyć sielskie ogródki. Za to kawa i jej produkcja od początku do końca, to tylko ręce człowieka i zero wszelkich ulepszaczy, no powiedzmy, że nawet narzędzia są drewniane; to wręcz niebywałe w naszych czasach. Mamy szczęście, bo obecnie możemy oglądać jej kwitnienie. Zdecydowanie ogromnym plusem tego typu upraw jest papuańska wierność starodawnym metodom, przejmowanym z pokolenia na pokolenie.

- Jesteśmy tu drugi tydzień, a ja coraz bardziej boję się tych terenów, i uwierz Stachu, nie tylko przez ludzi, ale i ta dzika przyroda jest taka oszałamiająca, taka świeża...

- Jutro kolejny piątek, poproszę Kruka, żeby zabrał nas nieco dalej , na delektowanie się widokami, z rana mam kilka pacjentów i opatrunków na izbie do zmienienia. Może Hania też się wybierze? Zapytasz ją? – w jego głosie wyczułam lekkie drżenie.

- Owszem. No, koniec przerwy, zbierajmy się do pracy. – Spłoszona zaproponowałam.

- A wiesz, powiem ci jeszcze jedną ciekawostkę, wyobraź sobie, że jest tu niezwykle dużo gatunków różnej roślinności, a prawie w siedemdziesięciu procentach mamy szansę tylko tutaj zobaczyć jej cząstkę, bo nigdzie na świecie się nie utrzyma… - Stachowi zabłysnęły oczy.

- Wariat, ty chyba już wszystko wiesz o tej swojej Papui. – Pokiwałam głową i ruszyłam w stronę zabudowań Fundacji.

*