Tag
miłość
Temat miłości pojawia się w Biblii, w symbolicznym przekazie "Pieśni nad pieśniami" gdzie splata się doświadczenie miłości erotycznej oraz wzajemnej miłości Boga i człowieka. Utwór ukazuje dążenie do siebie Oblubieńca i Oblubienicy, symbolizujących Boga i ludzkość.
W literaturze i mitach antyku pojawia się temat miłości siostrzanej - "Antygona" Sofoklesa, miłości małżeńskiej - wierna Penelopa oczekująca Odyseusza w "Odysei" Homera, miłości przyjacielskiej - Patroklos i Achilles w "Iliadzie" Homera oraz miłości sprzeciwiającej się śmierci - mit o Eurydyce i Orfeuszu gdzie Orfeusz wędruje za Eurydyką do Hadesu.
W literaturze średniowiecza miłość człowieka do Boga ukazuje m.in. „Legenda o świętym Aleksym”, w której zapisany został wzór człowieka wyrzekającego się dla Boga wszelkiej wartości doczesnej.
W epoce tej pojawia się również temat miłości zmysłowej np. w "Dziejach Tristana i Izoldy" gdzie miłość ukazana jest jako siła fatalna związana ze śmiercią i zarazem silniejsza od niej.
W literaturze odrodzenia pojawi się temat miłości sprzeciwiającej się wartościom wspólnoty. Miłość Aleksandra do pięknej Heleny staje się przyczyną upadku miasta w "Odprawie posłów greckich" Jana Kochanowskiego.
Miłość do ojczyzny dla której należy wyrzec się egoistycznych celów znajdziemy w "Kazaniach sejmowych" Piotra Skargi. Uczucie to nabiera religijnego znaczenia, jest bowiem pochodną Chrystusowego przykazania miłości.
Miłości rodzicielskiej poświęcone są "Treny" Jana Kochanowskiego, gdzie poeta pyta o sens śmierci dziecka.
Barok ukazuje miłość zmysłową. Ilustracją tego uczucia jest twórczość Jana Andrzeja Morsztyna.
W literaturze oświecenia miłość splata się najczęściej z problematyką patriotyczną i obywatelską - "Powrót posła" Jana Ursyna Niemcewicza.
Temat miłości nabiera dużej wagi w literaturze sentymentalizmu, co związane jest z koncepcją człowieka czułego. Miłość sentymentalna charakteryzuje się wielką namiętnością, ma charakter idealny, bliska jest religii, zazwyczaj niszczy bohatera - "Cierpienia młodego Wertera" Johanna Wolfganga von Goethego.
Miłość sentymentalna stała się źródłem dla miłości romantycznej, która jest poszukiwaniem uczucia absolutnego, co z góry skazuje ją na niespełnienie. Przykładem jest historia bohatera, który złamał sobie życie przez nieszczęśliwą miłość w "Kordianie" Juliusza Słowackiego.
"Nie - boska komedia" Zygmunta Krasińskiego jest krytyką miłości romantycznej, którą przedstawia jako podążanie za ułudami - Hrabia Hennryk wędruje za widmem idealnej kochanki, która okazuje się być dziewicą - trupem, wyrzeka się życia rodzinnego, stając się przyczyną tragedii żony i syna.
Literatura pozytwizmu skupia się przede wszystkim na problematyce społecznej, ale i tu spotykamy wielkie namiętności. Przykładem jest miłość Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łęckiej w "Lalce" Bolesława Prusa. Wyobrażenie miłości u Wokulskiego ukształtowała literatura poprzedniej epoki, dlatego miłość ogarnia bohatera całkowicie, dlatego nie widzi, że ukochana gardzi nim. To wszystko prowadzi do tragicznego finału.
W literaturze europejskiej doby pozytwizmu warto zwrócić uwagę na temat miłości w "Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego, gdzie miłość staje się drogą odrodzenia bohaterów. Główni bohaterzy Raskolnikow i Sonia są grzesznikami, ale również ofiarami życia i poprzez czytanie Ewangelii rozpoznają sens cierpienia i wartość odkupienia.
W związku z przemianami obyczajowymi w epoce Młodej Polski ujawnia się w pełni temat miłości zmysłowej. Znajdujemy ją w "Chłopach" Stanisława Reymonta poprzez postać pełnej erotyzmu Jagny.
W wierszu "Tak rzadko na moich wargach" Jana Kasprowicza obecny jest temat miłości ojczyzny. Miłość idealna i codzienna jest jednym z tematów "Nocy i dni" Marii Dąbrowskiej. Główna bohaterka, długo żyjąca wyobrażeniem o dawnej, wyidealizowanej miłości w pełni zrozumie swój związek z Bogumiłem dopiero po jego śmierci.
W poezji tej epoki miłość pojawia się w twórczości Bolesława Leśmiana, szczególnie w jego cyklu "W malinowym chruśniaku", gdzie pojawia się wyrafinowana erotyka.
Poetką miłości jest Maria Pawlikowska - Jasnorzewska, jej tomiki "Niebieskie migdały" przedstawiają młodą, zakochaną kobietę, świadomą własnej zmysłowości, zafascynowaną erotyką. W literaturze okresu wojny miłość jest ucieczką od rzeczywistości okupacyjnej, wejściem w wymiar baśniowy. Świadczy o tym twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, a szczególnie wiersz "Biała magia".
W literaturze współczesnej temat miłości jest próbą przywrócenia świata dawnych wartości. Na przykład w dramacie "Tango" Stanisława Mrożka.
W powieści "1984 rok" George'a Orwella miłość staje się buntem przeciw systemowi totalitarnemu, nieznoszącemu prywatności człowieka.